Press Release


H πλατφόρμα δράσεων Words, Words, Words! διοργανώνεται από τους Σωζήτα Γκουντούνα, Χριστίνα Σγουρομύτη και Γεωργία Τσισμετζόγλου στο Beton7 από 18 έως και 29 Ιανουαρίου.

   «Μπορούμε να αντιληφθούμε τις πρώτες εκδηλώσεις των μελλοντικών μορφών αντίστασης, ικανών να απειλήσουν τις χαρές του μάρκετιγκ;» αναρωτιόταν ο Gilles Deleuze το 1990. Στο πεδίο της καλλιτεχνικής πρακτικής οι εκδηλώσεις αυτές ήρθαν στο προσκήνιο πολύ νωρίτερα. Oι ριζοσπαστικοί μετασχηματισμοί που έλαβαν χώρα στις τέχνες μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, άγγιξαν την κορύφωσή τους στη δεκαετία 1950-1960. Στο πνεύμα μιας εποχής πολιτικής και κοινωνικής αφύπνισης, η φύση και οι δυνατότητες κάθε μορφής τέχνης αναθεωρήθηκαν, ενώ η αντίληψη ότι αυτές οι μορφές όφειλαν να είναι ξεκάθαρα διαχωρισμένες παραχώρησε τη θέση της σε έναν εντατικό πειραματισμό, σε γόνιμες διασταυρώσεις και σύνθεση των μέσων. Η πλατφόρμα δράσεων με τον εύλογο τίτλο “Words, Words, Words!” εμπνέεται από την κληρονομιά αυτής της πειραματικής περιόδου, με άξονα το κίνημα του λετρισμού και έμφαση στην κειμενικότητα και την υλικότητα της λέξης.

   Ο λετριστικός κινηματογράφος χρησιμοποιεί το λόγο ως μια παραπάνω διάσταση, συμπληρωματική της εικόνας, με στόχο να της αποσπάσει την αφηγηματική της δύναμη και να την παρουσιάσει ως είναι, αυτή καθεαυτή. Στο πλαίσιο του κινηματογραφικού αφιερώματος θα προβληθούν οι ταινίες-μανιφέστα του λετρισμού:
- “Traité de bave et d’ éternité”, 1951 του Isidore Isou
- “Le film est déjà commence ?”, 1951 του Maurice Lemaitre
- “L’ anticoncept”, 1952 του Gilles Wollman
- “Closed Vision”, 1954 του Marc’ O
Η ταινία που επηρέασε το κίνημα, “Orpheus”, 1949 του Jean Cocteau και δύο δείγματα της επίδρασης του κινήματος στην ιστορία του κινηματογράφου, οι ταινίες “Made in USA”, 1966 και “2 or 3 things I know about her”, 1967 του Jean Luc Godard.

   Η εικαστική έκθεση “Words, Words, Words” συγκεντρώνει καλλιτέχνες και ερευνητές σε πεδία που περιλαμβάνουν τις εικαστικές τέχνες, τον χορό και την οπτική ποίηση, για να επαναπροσεγγίσουν το ιστορικό κίνημα του λετρισμού και τη σχέση τέχνης και πειραματικής γραφής. Η καλλιτεχνική παραγωγή υφίσταται σε ένα διευρυμένο πλαίσιο στο οποίο ο λόγος, η εικόνα και το αντικείμενο που περιέχει είναι ρευστά σε χρήσεις και νοήματα και μετακινούνται σε διαφορετικά επίπεδα σημασίας, κειμενικότητας και χωρικότητας. Η έκθεση εστιάζει στην κατασκευή της λέξης για να προσεγγίσει την αμοιβαία σχέση και επιρροή διαφορετικών μέσων/ διαμεσότητα/ διαμηντιακότητα (intermediality) σαν μια ριζοσπαστική δύναμη που ενεργεί στο ενδιάμεσο των πραγματικοτήτων και που περιλαμβάνει νέους αναπαραστατικούς τρόπους χρονικών και χωρικών αλληλοσυσχετίσεων.

Συμμετέχουν οι Νάνος Βαλαωρίτης, Ειρήνη Γκόνου, Ελένη Οικονόμου & Γιώργος Παπαδόπουλος, Παναγιώτης Παπαφράγκος, Ν. Γ. Πεντζίκης, Χριστίνα Σγουρομύτη, Juliana Borinski, Stephane Graff, Tamarin Norwood. Performance εγκαινίων από την ομάδα χορού FingerSix (Σοφία Μαυραγάνη, Tadeu Liesenfeld, Δρόσος Σκώτης).

   Την πλατφόρμα διοργανώνουν οι Χριστίνα Σγουρομύτη (έρευνα, οργάνωση), Γεωργία Τσισμετζόγλου (διαχείριση κινηματογραφικού υλικού), Σωζήτα Γκουντούνα/Out of the Box Intermedia http://www.outoftheboxintermedia.org/ (επιμέλεια εικαστικής έκθεσης).


Στρογγυλή τράπεζα


Στο πλαίσιο της πλατφόρμας, το Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2012 στις 1 μ.μ. πραγματοποιήθηκε ανοιχτή συζήτηση με τη συμμετοχή θεωρητικών της φιλοσοφίας και των νέων μέσων, ποιητών και εικαστικών, στην οποία παρουσιάστηκαν σύγχρονες θέσεις γύρω από την έννοια της κειμενικότητας. Στη συζήτηση συμμετείχαν οι Αποστόλης Αρτινός, Ρέα Βαλντέν, Βασίλης Νούλας, Διονύσης Καββαθάς, Πάνος Κούρος, Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης.
Συντονισμός συζήτησης: Χριστίνα Σγουρομύτη

   Σε μια περίοδο που διανθίζεται από τη συζήτηση γύρω από «το τέλος του κόσμου όπως τον ξέραμε», η θέση του καλλιτέχνη, όπως και του διανοητή, στους υπό διαμόρφωση κοινωνικούς συσχετισμούς, μοιραία επαναπροσδιορίζεται. Το παράδειγμα των ιστορικών πρωτοποριών προσφέρεται ως πηγή άντλησης ερεθισμάτων, τόσο ως προς τον οραματικό τους χαρακτήρα, όσο και ως προς την τόλμη με την οποία διέρρηξαν μια σειρά από φθαρμένες αντιλήψεις, ώστε να μπορέσει να συγκροτηθεί μέσα από το «νέο» και το πειραματικό, μια ανανεωμένη πραγματικότητα.  Από την κατανόηση αυτής της ιστορικής συγκυρίας, αντλείται σε μεγάλο βαθμό και το ενδιαφέρον μας για το κίνημα του λετρισμού. Με άξονα τους εννοιολογικούς προβληματισμούς που εισήγαγαν τα μέλη του κινήματος και εργαλεία την κριτική δι-επιστημονικότητα, τη διακλαδικότητα και τη διαθεματικότητα, θα επιχειρήσουμε να ανιχνεύσουμε τον τρόπο με τον οποίο αποτυπώνονται αυτές οι μεταιχμιακές αλλαγές σήμερα. Ποιες ιδέες, ποιες τάσεις και ποια θέματα αναδεικνύονται στο πλαίσιο των θεωρητικών και καλλιτεχνικών αναζητήσεων και των νέων προσανατολισμών μέσα σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο; Η άτυπη συζήτησή μας έχει ως στόχο την κριτική διερεύνηση του θεωρητικού στοχασμού στην τέχνη, το λόγο και τα νέα μέσα, καθώς και την προέκτασή τους στο κοινωνικό πεδίο, με κεντρικούς άξονες:

-Την έννοια της αναγνωστικότητας, το περιεχόμενο και τη σχέση με το περιβάλλον και τα πολιτικά ζητήματα
-Τα όρια της γλώσσας και τις διακλαδώσεις που ανοίγονται προς την καλλιτεχνική παραγωγή, την ποίηση, τα νέα μέσα και τις επιτελεστικές τέχνες
- Την από-σύνδεση και ανά-σύνδεση ήχων και εικόνων ως μέσο ανάδειξης συγκρούσεων, ως διαχωρισμό μιας φαινομενικά «οργανικής» σύνθεσης, ως πράξη άρνησης και ως διάζευξη (νοήματος), αυτό που ονομάζει ο Αντονέν Αρτώ: «…ο ανώμαλος αποχωρισμός των στοιχείων της σκέψης».
- «Πράξεις συνεκφώνησης» και παράλληλες εκφορές η οποίες καταλήγουν σε ασύμπτωτο, την αδυναμία ταύτισης με τον άλλον, αλλά και τη δυνατότητα η διάσπαση λόγου και εικόνας να ιδωθεί ως  χειρονομία απελευθέρωσης, μέσω της κατανόησης και του αναστοχασμού και ως αντανάκλαση της πληθυντικότητας των κοινωνικών σχέσεων
-Την προσβασιμότητα της αφήγησης σε αντιπαράθεση με την υλικότητα της λέξης, την αναπαράσταση στον αντίποδα της δράσης (agency)



Αρχείο Συζήτησης από jo-ts

Film works

Traité de bave et d’ éternité,  Isidore Isou, 1951, 113’
Γλώσσα: Γαλλικά Υπότιτλοι: Αγγλικά
 Θεωρείται το κινηματογραφικό μανιφέστο του κινήματος.
“Στις εικόνες μου χρησιμοποιώ το λόγο σαν μια παραπάνω διάσταση, συμπληρωματική της εικόνας, σαν ο ήχος να ήρθε απ’ έξω και δεν υπήρχε μέχρι τώρα παρά μόνο από μία εσωτερική ανάγκη, μέσα στο στομάχι της εικόνας». Πρόκειται για μία φράση-δήλωση από την ίδια την ταινία, ενδεικτική των προθέσεων του σκηνοθέτη.


Le film est déjà commencé, Maurice Lemaitre,1951, 62’
Γλώσσα: Γαλλικά
Ο Lemaitre σε αυτή την ταινία προσπαθεί κυριολεκτικά να τεμαχíσει την εικόνα ενώ παράλληλα εισάγει μια νέα έννοια, αυτή του film-performance (SynCinema), με τις παράλληλες δράσεις που στήνει μέσα και έξω από την αίθουσα προβολής, θεωρώντας ότι όχι μόνο η φυσική καταστροφή της εικόνας, αλλά και η μεταφορική της καταστροφή μπορεί να βοηθήσει στην αλλαγή του τρόπου που ο θεατής συνδέεται με την ταινία.



Closed Vision, Marc’O, 1954, 65’
Γλώσσα: Αγγλικά
Σε αντίθεση με τους συναδέλφους του, ο Marc’O προσπαθεί, πέρα από την απόσχιση της εικόνας από τον ήχο, να αναδείξει τις δυνατότητες των δύο μαζί, προκαλώντας μια αίσθηση σύγκρουσης καθώς το μυαλό προσπαθεί να ακολουθήσει τα δυο διαφορετικά κομμάτια της ταινίας. Το νέο αυτό είδος που προκύπτει, το ονομάζει «πυρηνικό κινηματογράφο».


Made in USA, Jean-Luc Godard, 1966, 85´
Γλώσσα: Γαλλικά Υπότιτλοι: Αγγλικά
Με έντονη την έλλειψη δομής στο σενάριο και με εμφανή την διάθεσή του να πλάσει την εικόνα και τον ήχο για να δημιουργήσει ένα προσωπικό τρόπο έκφρασης, παρουσιάζει το 1966 την ταινία Made in USA, ένα χαοτικό αστυνομικό θρίλερ με «καυστική» κριτική στον καταναλωτισμό.

2 or 3 Things I Know About Her, Jean-Luc Godard, 1967, 87’
Γλώσσα: Γαλλικά Υπότιτλοι: Αγγλικά
Συνεχίζοντας στο ίδιο ύφος, το 1967 παρουσιάζει μια από τις πιο καινοτόμες ταινίες του, χωρίς ιδιαίτερη πλοκή, όπου τόσο ο ίδιος όσο και οι πρωταγωνιστές διακόπτουν την ροή της ταινίας για να παραθέσουν τις ανησυχίες και τις σκέψεις τους πάνω σε προσωπικά και κοινωνικά θέματα.
Orpheus, Jean Cocteau, 1949, 95’
Γλώσσα: Γαλλικά Υπότιτλοι: Αγγλικά
 Ήδη από το 1949, ο Jean Cocteau στην ταινία του “Ορφέας” είχε κάνει την πρώτη αναφορά σε ό,τι  λίγο αργότερα θα αποτελούσε μέρος του μανιφέστου του λετρισμού ∙ “Είναι λιγότερο γελοίο να παρουσιάζεις λευκές σελίδες από το να είναι γεμάτες με γελοία κείμενα”. Ο ίδιος υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής τόσο του Isidore Isou, όσο και τον μεταγενέστερων μελών του κινήματος.

VIDEO INSTALATION 
 
L’ anticoncept, Gil J. Wolman, 1952, 60’ 
Γλώσσα: Γαλλικά, Αγγλική μετάφραση σε κείμενο
"Τέλειωσε η εποχή των ποιητών, σήμερα κοιμάμαι» αναγγέλλει στον πρόλογο της ταινίας ο Wolman, προετοιμάζοντάς μας για το ονειρικό ταξίδι που έπεται του τέλους της αφηγηματικής λογοτεχνίας."

Hurlements en faveur de Sade, Guy Debord, 1952, 63’
Γλώσσα: Γαλλικά Υπότιτλοι: Αγγλικά
Επηρεασμένος από το “L’ anticoncept” του Wolman, και θέλοντας να ασκήσει κριτική στον τρόπο με τον οποίο η σύγχρονη τέχνη κάνει χρήση της εικόνας, ο Debord προβάλει αποσπασματικά μόνο το λευκό του προτζέκτορα, εισάγοντας ως ηχητικό υπόβαθρο  την ταυτόχρονη αφήγηση αποσπασμάτων λογοτεχνικών κειμένων, αποκομμάτων εφημερίδων, κλπ. Το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας είναι σε μαύρη οθόνη χωρίς ήχο, η αναφορά του Debord στο ότι το σινεμά έχει πεθάνει.

The Ennemies/K. Kavafis/voice: N. Valaoritis